Yabancı Çalışanların Sigortalılıklarında Uygulanacak Mevzuatın Belirlenmesi*

10955710_10152819542779864_3807696988826822534_n

Kural olarak yabancı işçilerin tabi olacakları Sosyal Güvenlik mevzuatının belirlenmesine yönelik kurallar lex Loci laboris prensibine göre belirlenir.[1] Genel olarak bir başka ülkede hizmet akdi ile çalışan yabancı uyruklular, çalıştıkları ülkenin mevzuatına tabidirler. Bu prensibe göre uygulanacak mevzuat, işçinin işini mutad olarak yaptığı işyeri hukuku olarak belirlenmiştir. Normal koşullar altında uluslararası sözleşmelerin ortak noktaları akit taraf ülkelerinden herhangi birinde çalışan diğer akit taraf vatandaşlarının, işyerlerinin veya kendilerinin ikamet ettikleri ülkelere bakılmaksızın,  istihdam edildikleri ülkenin mevzuatına tabi olmaları yönündedir. Diğer taraftan ikili veya çok uluslu anlaşmalar ile bu kurala istisnalar getirilmiştir. Bu istisnaların oluşumunda en önemli koşul ise bir akit tarafta istihdam edilen yabancının, diğer akit tarafta bulunan işyeri tarafından, istihdam edildiği ülkeye işvereni adına belli bir işi icra etmek üzere geçici süreliğine gönderilmesi şeklindedir.
Bu yönde 5510 sayılı Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4. Maddesi c bendi gereğince ‘Mütekabiliyet esasına dayalı olarak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülke uyruğunda olanlar hariç olmak üzere, yabancı uyruklu kişilerden hizmet akdi ile çalışanlar’[2] sigortalı sayılmaktadır.  Bu kuralın istisnası olarak, 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanununun 6 (e) hükmü gereğince ‘Yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına Türkiye’ye bir iş için gönderilen ve yabancı ülkede sosyal sigortaya tâbi olduğunu belgeleyen kişiler ile Türkiye’de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, yurt dışında ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tâbi olanlar’[3] ülkemizde sigortalı sayılmamaktadırlar.

Ülkemizde yabancı çalışanların sosyal güveliklerini belirleyen mevcut rejim son olarak 21 Ağustos 2013 tarihli Sosyal Güvenlik İşlemleri Yönetmeliği değişikliği[4] ile yönetmeliğin 10 (d) maddesinde yapılan değişiklik sonrasında  oluşmuştur.Yönetmelik[5] özellikle ülkemiz ile ikili veya çok uluslu sosyal güvenlik anlaşması imzalamayan ülkelerden geçici görevlendirme ile ülkemize gelen yabancıların sigortalılıklarında önemli değikliklere neden olmuştur.  Bu yazının devamında, 21 Ağustos 2013 tarihli Sosyal Güvenlik İşlemleri Yönetmeliği değişikliği öncesi ve sonrasında, yabancı çalışanların ülkemizde Sosyal Güvenlik Kanununun 6 (e) hükmü kapsamında bulunan yabancı çalışanların sigortalılıkları ele alınacaktır.

Geçici Görevlendirme Kavramı

Yabancı uyruklu işçilerin geçici süreliğine bir işin icrası için başka bir ülkede görevlendirilmeleri durumunda, özellikle mükerrer sosyal sigorta maliyetlerinin engellenmesi amacıyla, gerek uluslararası sözleşmeler aracılığı ile gerekse ülkelerin kendi iç hukuklarındaki düzenlemelerle, başka bir ülkede görevlendirilen personelin, normalde çalıştığı ülkenin (görevlendirmeyi yapan) sosyal güvenlik sistemi içerisinde kalmasına olanak sağlayacak yönde tedbirler alınmaktadır.  Genel olarak, çeşitli ülkelerin uygulamaları incelendiği zaman, uluslararası görevlendirme sürelerine ilişkin hükümler, belirli bir süre ile sınırlandırılmakta, bu sürelerinin aşımında ise yabancı uyruklu işçi, görevini icra etmek için bulunduğu ülkenin mevzuatına tabi olmaktadır.

5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu 6 (e) hükmü uyarınca, uluslararası görevlendirme, (geçici görevlendirme) ‘yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına Türkiye’ye bir iş için’ gönderilmeyi ifade etmektedir. Belirtilmelidir ki, sosyal güvenlik mevzuatımızda bu tip görevlendirmelerin ‘geçicilik’ arz edeceği hususuna herhangi bir vurgu yapılmamaktadır. Diğer taraftan bu kavram, özellikle ülkemizin imzalamış olduğu uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerin çoğunluğunda uygulanacak sosyal güvenlik mevzuatının belirlenmesini konu alan maddelerce, bu tip görevlendirmelerin zamansal kısıtlanmalara tabi olmasının belirtilmesi ile “geçicilik” kazanmaktadır. Ayrıca uluslararası uygulamalarda, gerek uluslararası sözleşmeler yoluyla, gerekse ülkelerin milli enstrümanları ile bu tip görevlendirmelere çoğu zaman, süre sınırlamaları getirilerek, görevlendirmelerin geçiciliği vurgulanmaktadır.

UYGULANACAK MEVZUAT AÇISINDAN GEÇİCİ GÖREVLENDİRİLME

a)    Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi kapsamındaki Yabancı Çalışanlara Uygulanacak olan Mevzuat.
Sözleşmeye akit taraflardan her birinin sosyal güvenlik mevzuatına göre akit tarafların vatandaşlarıyla,  mültecilere ve vatansız kimselere eşit muamele yapılması prensibi[6] doğrultusunda 14 Aralık 1972’de Paris’te oluşturulan Avrupa Sosyal Güvenlik sözleşmesi, 01.03.1977 tarihinde 2023 sayılı kanun ile onaylanıp, yürürlülüğe girmiştir. [7] Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi kapsamında uygulanacak mevzuat, sözleşmenin 14. Maddesi hükümlerince belirlenmektedir. Sözleşme,  yukarıda belirtilen Lex Loci laboris prensibi çerçevesinde, işin icra edildiği akit devletin mevzuatının geçerli olacağını açıkça belirtmektedir.  Sözleşmenin 14. Maddesine göre;

“Bir Akit Taraf ülkesinde çalışan işçiler, diğer bir Akit Taraf ülkesinde ikamet etmiş olsalar veya bunları çalıştıran müessesenin iş merkezi veyahut işverenin ikametgâhı diğer bir Akit Taraf ülkesinde bulunsa dahi, ülkesinde çalıştıkları Akit Taraf mevzuatına tabi olurlar. “[8] Uygulanacak mevzuatın belirlenmesinde 14. Maddeye olan istisna ise “geçici görevlendirme” şartı ile belirlenmiştir.  Sözleşmenin 15. Maddesi uyarınca bir akit tarafta bulunan işverenleri tarafından başka bir akit devlete bir işin icrası için görevlendirilen çalışanlar, gönderen devletin mevzuatına tabi olacaklardır. Sözleşme’de geçici görevlendirme süresi 12 ay ile sınırlandırılmıştır.[9] Dolayısıyla Avrupa Sosyal Güvenlik sözleşmesine taraf olan ülkelerden geçici görevlendirme ile ülkemize gelen yabancı işçiler, 12 aylık süre dilimini aşmamak kaydı ile Türkiye’de sigortalı sayılmazlar ve kendi ülkelerindeki Sosyal Güvenlik hukukuna tabidirler.
AVRUPA SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİNE TARAF OLAN ÜLKELER

ASGS Taraf Olan Ülkeler

İmza Tarihi

Onay Tarihi

Yürürlüğe Girme

Avusturya

14/12/1972

10/6/1975

1/3/1977

Belçika

26/11/1976

21/1/1986

22/4/1986

Çek Cumhuriyeti

21/6/2002

Fransa

14/12/1972

Yunanistan

21/4/1977

Irlanda

23/2/1979

İtalya

14/12/1972

11/1/1990

12/4/1990

Lüksemburg

14/12/1972

13/11/1975

1/3/1977

Moldova

22/5/2002

Hollanda

5/11/1975

8/2/1977

9/5/1977

Portekiz

24/11/1977

18/3/1983

19/6/1983

İspanya

12/11/1984

24/1/1986

25/4/1986

Türkiye

14/12/1972

2/12/1976

1/3/1977

Kaynak:  Council of Europe, Treaty Office, (12/02/2012)

http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ChercheSig.asp?NT=078&CM=1&DF=&CL=ENG

b)      Ülkemizle arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi bulunan ülkelern vatandaşı olan yabancı çalışanlar için uygulanacak mevzuat

Çok uluslu milletlerarası sözleşmelerin yanı sıra, ülkemiz ile ikili sosyal güvenlik anlaşması[10] bulunan ülkelerin vatandaşlarına, Türkiye’de bir işverene bağlı çalıştıkları sürece uygulanacak  olan Sosyal Güvenlik Mevzuatı, yine bu ikili sözleşmeler ile belirlenmektedir. Sözleşmelerdeki istisnai haller değişmekle beraber, İkili Sosyal Güvenlik Anlaşmaları da  Lex Loci Laboris prensibini esas almaktadır. Yukarıda da belirtildiği gibi, işin yapıldığı akit devletin Sosyal güvenlik mevzuatı, yabancı çalışanlar için uygulanmaktadır. Buna göre Türkiye deki A şirketinin istihdam ettiği,  Türkiye’nin arasında ikili Sosyal Güvenlik Anlaşması bulunan B ülkesinin vatandaşı, Türk Sosyal Güvenlik Mevzuatına tabidir.  Yine aynı şekilde, bu kuralın istisnası “geçici görevlendirme” ile söz konusudur.   2011/43  Sayılı Genelgede de belirtildiği gibi;
“Ülkemiz ile taraf ülkeler arasında imzalanan ikili ya da çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmelerinde yer alan hükümler uyarınca, yabancı uyruklu kişilerin akit ülkede kurulu kuruluş tarafından belirli bir işin icrası amacıyla geçici olarak Ülkemize gönderilmesi halinde, sigortalının kendi ülkesinde çalışıyormuş gibi iş merkezinin bulunduğu ülkenin mevzuatına tabi tutulması kuralı getirilerek mükerrer sigortalılık önlenmiştir.”[11]

Ülkesinin Sosyal Güvenlik mevzuatına tabi olduklarını belgeleyen ve Türkiye ile ikili Sosyal Güvenlik Anlaşması bulunan bir ülkede bulunan işvereni tarafından geçici görevlendirme ile, Türkiye de çalışan yabancı uyruklular, gönderen ülkenin Sosyal güvenlik mevzuatına tabi olup, ülkemiz mevzuatından bağımsızdırlar. İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmelerinde Geçici Görevlendirme süreleri ve geçici görevlendirmelerin uzatılabileceği süreler ayrı ayrı belirlenmiştir.  Bu sürelerin sonunda hala Türkiye de bulunan akit devlet uyruğundaki yabancı çalışanlar için Türk Sosyal Güvenlik mevzuatı geçerli olacaktır.

SÖZLEŞMELERE GÖRE GEÇİCİ GÖREV UYGULAMALARI

Sözleşmeli Ülke        / Geçici Görev Süresi       / Uzatılabilecek Süre
1 İngiltere                    Geçici görevle bulunduğu sürece kayıtlı olduğu ülke mevzuatı uygulanır.
2 F.Almanya                 5 yıl                             3 Yıl
3 Hollanda                    24 ay                           Mutabık kalınan süre kadar
4 Belçika                      24 ay                           Mutabık kalınan süre kadar  (Uygulamada 60 ay ile sınırlı)
5 Avusturya                 24 ay                           Mutabık kalınan süre kadar
6 İsviçre                       24 ay                           Mutabık kalınan süre kadar
7 Fransa                       3 yıl                             Mutabık kalınan süre kadar (Uygulamada 6 yıl ile sınırlı)
8 Danimarka                 12 ay                           İşin bitimine kadar (mutabakat koşuluyla)
9 İsveç                         12 ay                           12 ay
10 Norveç                    12 ay                           Mutabık kalınan süre kadar
11 Libya                       1/9/1985 tarihinden sonra daimi geçici işçi uygulaması vardır
12 K.K.T.C                    24 ay                           Mutabık kalınan süre kadar
13 Makedonya             24 ay                           60 aya kadar uzatılabilir
14 Azerbaycan            24 ay                           60 aya kadar uzatılabilir
15 Romanya                 24 ay                            60 aya kadar uzatılabilir
16 Gürcistan                 24 ay                           60 aya kadar uzatılabilir
17 Bosna-Hersek          24 ay                           60 aya kadar uzatılabilir
18 Kanada                    24 ay                           60 aya kadar uzatılabilir
19 Kebek                      60 ay                           Mutabık kalınan süre kadar
20 Çek Cumhuriyeti       24 ay                           Mutabık kalınan süre kadar
21 Arnavutluk               24 ay                           60 aya kadar uzatılabilir
22 Lüksemburg             12 ay                           12 ay
23 İtalya                       12 ay                           Mutabık kalınan süre kadar
24 Portekiz                   12 ay                           Mutabık kalınan süre kadar
25 İspanya                   12 ay                           Mutabık kalınan süre kadar

Kaynak: B.13.2.SGK.0.10.03.01-358 31/5/2011 Sayılı “Yabancı Uyrukluların Sigortalılıkları” hakkında Genelge, SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI.

Yukarıda belirtilen genel istisnalar haricinde, İngiltere ile Türkiye arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin 4.  Maddesinin üçüncü fıkrası, Birleşik Krallık vatandaşlarının, geçici görevlendirme ile ülkemize gönderilmeme durumlarında dahi, kendi istekleriyle Türk Sosyal Sigorta merciine müracaatta bulunmadıkları sürece, Birleşik Krallık mevzuatına tabi olma tercihinde bulunabileceklerini belirtmektedir. İlgili sözleşmenin 4. Maddesinin 3. Fıkrasına göre;

“Kanuni ikametgâhı Birleşik Krallık ülkesinde olup Türkiye’de istihdam edilen ve hakkında (2) nci paragraf hükümleri tatbik edilmeyen bir Birleşik Krallık vatandaşı bir tercih yapıp Türkiye Sosyal Sigorta Merciine müracaatta bulunmadıkça, hakkında malûliyet, ihtiyarlık ve ölüm sigortaları ile ilgili Türk mevzuatı tatbik olunmaz. Bu kimse, aynı zamanda kendisi hakkında Birleşik Krallık mevzuatının tatbik edilmesini seçmek hakkını haizdir. Bu hakkı kullandığı takdirde, başka memleketlerden ihtiyarı olarak prim ödeme hakkını kazanmış bir sigortalı imiş gibi, o kimse hakkında Birleşik Krallık mevzuatı tatbik olunur.”[12]

İsviçre ile Türkiye arasında imzalanan ikili Sosyal Güvenlik Sözleşmesi de,  İngiltere ile imzalanan sözleşmeye benzer nitelikte hükümler içermektedir.  İlgili sözleşmenin 5, maddesinin 1. Fıkrası uyarınca “İsviçre vatandaşları Türkiye malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalılarına, yalnız yazılı müracaatları üzerine tabi olurlar.”[13]

c)      Ülkemizle arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi bulunmayan ülke vatandaşı olan yabancı çalışanlar için uygulanacak mevzuat

Temel olarak ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamamış ülkelerden gelen yabancılar için Türk sosyal güvenlik mevzuatı uygulanmaktadır.[14]  (Lex Loci Laboris).  Diğer taraftan 5510 sayılı Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 6. Maddesi (e) bendi  uyarınca;   “Yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına Türkiye’ye üç ayı geçmemek üzere bir iş için gönderilen ve yabancı ülkede sosyal sigortaya tâbi olduğunu belgeleyen kişiler ile Türkiye’de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, yurt dışında ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tâbi olanlar”[15], ülkemiz Sosyal Güvenlik mevzuatına göre sigortalı sayılmamaktadır.

02 Mart 2011 tarihinde,  5510  Sayılı Kanunun bu maddesi, Sosyal Güvenlik İşlemleri Yönetmeliğinin 10. Maddesi, d bendine eklenen ek ibare ile, Ülkemiz  ile Sosyal Güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülke vatandaşı yabancı çalışanların, geçici görev ile gönderildikleri ülkede sosyal sigortaya tabi olduklarını belgelemeleri halinde, en fazla üç ay süreyle sigortalı sayılmayacakları, üç aylık sürenin takibinde Türk Sosyal Sigorta mevzuatına tabi olacakları şeklinde değiştirilmiştir.[16] Her ne kadar, 02 Mart 2011 tarihli yönetmelik değişikliği ile, Uluslararası Sosyal Güvenlik Sözleşmelerine taraf olmayan ülke vatandaşlarının ülkemizde geçici görevlendirilmelerinde kendi Sosyal Güvenlik rejimlerine tabi olabilmeleri 3 aylık süre ile kısıtlandırılmış olsa dahi, takibinde 21 Ağustos 2013 tarihinde Sosyal Güvenlik İşlemleri Yönetmeliğinde yapılan değişiklik ile [17] bu kısıtlama kaldırılmış ve  “geçici görevlendirme” kavramı üzerine tartışmalar başlamıştır. Uluslararsı Görevlendirmelerin geçiciliği, tanımı ve koşulları üzerine, mevzuatımızda bulunan açık büyümüştür. 

Mevzuatta, yukarıda belirtilen yönetmelik ve genelgeler ile düzenlenen sosyal güvenlik anlaşmalarına taraf olmayan yabancı ülke vatandaşlarının ülkemizde geçici görevlendirmelerindeki geçiciliğin alt sınırı son olarak 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun ile 5510  Sayılı Kanunun 6(e) hükmünde yapılan değişiklik sonrasında 3 aylık kısıtlayıcı sürenin eklenmesi ile yeniden belirlemiştir.

SONUÇ

İşçilerin uluslararası geçici görevlendirilmeleri esnasında uygulanacak olan mevzuatın belirlenmesi, işin mutad olarak yapıldığı işyeri hukukunun geçerli olması ilkesine, bir istisna olarak görülse de, geçicilik vurgusu ile bu ilkenin bir parçası olarak yorumlanmasına neden olmaktadır. İşçinin belirli süreliğine, belirli bir işin icrası için işini mutad olarak yaptığı işyerinden ayrılarak yurtdışında geçici süreliğine görevlendirilmesi durumunda, karşı devlette işverene ve işçiye yüklenebilecek olan prosedürle ilgili veya diğer vergisel yüklerin azaltılması, bu yönde özellikle yabancı sermayenin ve dış yatırımların teşviki yönünde öncelikli olarak uygulanmaktadır. Hiç şüphesiz, küresel iş gücü, küresel hareketlilik, uluslararası görevlendirme, işçilerin serbest dolaşımı gibi kavramların büyük önem taşıdığı günümüzde, yabancıların uluslararası görevlendirilmeleri hakkında daha geniş ve detaylı hukuki enstrümanların geliştirilmesi, özellikle hukuki öngörülebilirlik açısından önem arz etmektedir.

*Son mevzuat değişiklikleri ışığında güncellenmiştir. 

Sadık Sözer Çizmeci

[1] Lex Loci Laboris presibi, kişinin çalıştığı ülkenin mevzuatının geçerli olması anlamına gelmektedir. Daha detaylı bilgi için:  Avrupa Birliğinde Sosyal Güvenlik Hukuku El Kitabı, Sosyal Güvenlik Kurumunun Kapasitesinin Artırılması Projesi, Türkiye, http://www.sgk-kap.org/en/database/db/B2_C8_717.pdf
[2] 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 31/5/2006, m. 4
[3] 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 31/5/2006, m. 6 (e) http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.5.5510&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=
[4] Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, RG. 21.8.2013/28742
[5] Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği, RG. 12.5.2010/27579
[6] Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi, 14 Aralık 1972, Paris. Önsöz.
[7] Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi, 14 Aralık 1972, Paris.
[8] Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi, 14 Aralık 1972, Paris. M. 14 (a) Sözleşmenin aynı maddesi uyarınca gemi personelleri ile devlet memurları, hizmetinde bulundukları ülkenin mevzuatına tabi olurlar. Bunun haricinde kendi hesabına çalışanlar ise, ülkesinde çalıştıkları akit taraf mevzuatına tabi olurlar (M.14 (b-c-d)
[9] Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi, 14 Aralık 1972, Paris, m. 15 (a) (i)
[10] Türkiye Cumhuriyeti ile sosyal güvenlik anlaşması imzalayan ülkeler: Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Fransa, Gürcistan, Hollanda, İngiltere, İsveç, İsviçre, Kanada ve Kebek eyaleti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Libya, Lüksemburg, Makedonya, Norveç, Romanya
[11] 2011/43 Sayılı “Yabancı Uyrukluların Sigortalılıkları” hakkında Genelge, SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI, 31/5/2011,  http://www.sgk.gov.tr/wps/wcm/connect/15746de0-d2c0-4a72-9557-05ee7afad050/31.05.2011+_+2011-43+_+Yabanc%C4%B1+Uyruklular%C4%B1n+Sigortal%C4%B1l%C4%B1klar%C4%B1.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=15746de0-d2c0-4a72-9557-05ee7afad050
[12] Türkiye Cumhuriyeti İle İngiltere Arasında Sosyal Güvenlik Hakkında Sözleşme, 6/1/1961, m.4 (3) http://www.sgk.gov.tr/wps/wcm/connect/9d82aa94-4bee-4923-aed4-92da593e6eef/INGILTERE_SOSYAL_GUVENLIK_SOZLESMESI.doc?MOD=AJPERES&CACHEID=9d82aa94-4bee-4923-aed4-92da593e6eef
[13] Türkiye Cumhuriyeti İle İsviçre Arasındaki Sosyal Güvenlik Hakkında Sözleşme, 1/1/1972,  m. 5 (1).  http://www.sgk.gov.tr/wps/wcm/connect/d3775804-b72c-4b76-818a-b1a592f34404/ISVICRE_SOSYAL_GUVENLIK_SOZLESMESI.doc?MOD=AJPERES&CACHEID=d3775804-b72c-4b76-818a-b1a592f34404
[14] 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 31/5/2006, m. 4 (Sigortalı sayılanlar)
[15] 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 31/5/2006, m. 6 (e) http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.5.5510&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=
[16] Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği, RG. 12.5.2010/27579, m. 10 (d) “Yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına Türkiye’ye bir iş için (Ek ibare:RG-2/3/2011-27862) en fazla üç ay süreyle gönderilen ve yabancı ülkede sosyal sigortaya tabi olduğunu belgeleyen kişiler ile Türkiye’de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, yurt dışında ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tabi olanlar”
[17]  Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik , RG. 21.08.2013/28742, m.2
[18] 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun, RG. 11.09.2014 /29116 , m.40